Wprowadzane kolejne ograniczenia w walce z epidemią koronawirusa uderzają w przedsiębiorców. Zamknięcie sklepów i ograniczenie przemieszczania się wpłynęło na wiele branż. Prowadzący działalność gospodarczą notują straty, oczekują więc pomocy ze strony państwa. Nowe przepisy tarczy antykryzysowej weszły w życie 31 marca 2020 roku. Na jaką pomoc mogą liczyć przedsiębiorcy? Co zmieniło się na rynku pracy?
Pożyczki dla mikroprzedsiębiorców
Rząd oferuje małym przedsiębiorcom pożyczkę do 5.000 zł, maksymalnie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy z karencją w spłacie kapitału wraz z odsetkami przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Kredyt będzie oprocentowany na stałe i wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski.,
Przedsiębiorcy będą mogli składać wnioski o pożyczkę do właściwego powiatowego urzędu pracy po ogłoszeniu naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.
Wsparcie wypłat dla pracowników
Pracodawcy mogą liczyć na następujące formy pomocy:
- środki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na opłacenie składek ubezpieczeń społecznych od przyznanych świadczeń,
- w przypadku przestoju ekonomicznego – dofinansowanie do obniżonego wynagrodzenia nie wyższe niż 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, pod warunkiem, że wynagrodzenie pracownika w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS,
- w przypadku obniżenia wymiaru czasu pracy – dofinansowanie do wysokości połowy wynagrodzenia, nie więcej jednak niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS – pod warunkiem, że wynagrodzenie pracownika w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS.
Dofinansowanie dotyczy wypłat pracowników pozostających z pracodawcą w stosunku pracy, ale także osób współpracujących na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług.
Nie ma konieczności złożenia wypowiedzenia zmieniającego. Pomoc dotyczy jednak przedsiębiorców, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia koronawirusa. Na dofinansowanie mogą liczyć pracodawcy, u których wystąpił spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:
- nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego, lub
- nie mniej niż o 25% obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.
Co istotne, na wsparcie w tej formie mogą liczyć przedsiębiorcy, którzy nie zalegają w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r. oraz wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości, o których mowa w art. 11 lub art. 13 ust. 3 Prawa upadłościowego.
Wniosek o dofinansowanie przedsiębiorcy mogą składać do Marszałka Województwa właściwego ze względu na siedzibę. Do wniosku o przyznanie świadczeń należy dołączyć:
- kopię umowy zawartej z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych lub kopię decyzji urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia, w przypadku, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 lit. a albo ust. 1a pkt 3 lit. A;
- plan spłaty zadłużenia z tytułu składek, zgodny ze złożonym wnioskiem o rozłożenie na raty należności z tytułu składek lub o odroczenie terminu płatności składek, w przypadku, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 lit. b albo ust. 1a pkt 3 lit. B;
- kopię układu zbiorowego pracy lub porozumienia, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2.
Dofinansowanie przy spadku obrotów
Tarcza antykryzysowa przewiduje możliwość dodatkowego dofinansowania w wysokości co najmniej 30%. poprzez zawarcie umowy z właściwym Starostą dla pracodawców, u których stwierdzono spadek obrotów (zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego).
Wysokość dofinansowania:
- od 30% – nie więcej niż kwota stanowiąca sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w rozumieniu ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, zwanego dalej „minimalnym wynagrodzeniem”, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika;
- od 50% – nie więcej niż kwota stanowiąca sumę 70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika;
- od 80% – nie więcej niż kwota stanowiąca sumę 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika.
Pomoc przysługuje: mikroprzedsiębiorcom, małym oraz średnim przedsiębiorcom na okres nie dłuższy niż 3 msc. Przewidziano jednak obowiązek utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową przez okres dofinansowania, oraz po zakończeniu dofinansowania, przez okres równy temu okresowi. Wniosek do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na siedzibę
przedsiębiorcy w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora
powiatowego urzędu pracy.
Zmiana warunków pracy
Jeżeli u pracodawcy wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia koronawirusa, może wprowadzić modyfikacje warunków pracy:
- ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku, o którym mowa w art. 132 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, do nie mniej niż 8 godzin, i nieprzerwanego odpoczynku, o którym mowa w art. 133 § 1 tej ustawy, do nie mniej niż 32 godzin, obejmującego co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego;
- zawarcie porozumienia o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy;
- zawarcie porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu.
Zwolnienie z płacenia składek
To rozwiązanie – najbardziej oczekiwane przez przedsiębiorców – dotyczy jedynie płatnika składek, który na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.
Zwolnienie dotyczy nieopłaconych składek należnych za okres od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r., wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli płatnik był zgłoszony przed dniem 1 lutego 2020 r. na:
- ubezpieczenia społeczne,
- ubezpieczenie zdrowotne,
- Fundusz Pracy,
- Fundusz Solidarnościowy,
- Fundusz Gwarantowanych,
- Świadczeń Pracowniczych,
- Fundusz Emerytur Pomostowych.
Dodatkowym warunkiem uzyskania zwolnienia jest przesłanie deklaracji rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych należnych za marzec, kwiecień i maj 2020 r. nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r., chyba że płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania.
Obowiązek przeprowadzania badań
Od dnia ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii zawieszono obowiązek przeprowadzania badań okresowych pracowników (art. 229 §2, § 4a – w zakresie badań okresowych, § 5 K.p.) oraz badań lekarskich i psychologicznych kierowców wykonujących przewóz drogowy (art. 39j i 39k ustawy o transporcie drogowym). Po odwołaniu stanu zagrożenia (o ile nie ogłoszono stanu epidemii) lub odwołaniu stanu epidemii należy niezwłocznie wykonać te badania, nie później niż 60 dni od dnia odwołania danego stanu.
Dodatkowo badania wstępne lub kontrolne, w przypadku braku dostępności do lekarza, który jest uprawniony do przeprowadzania takich badań, badanie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie inny lekarz. Badanie te jest ważne przez 30 dni od dnia odwołania danego stanu.
Pomoc dla samozatrudnionych i zleceniobiorców
Osoby prowadzące działalność gospodarzą lub wykonujące umowę agencyjną, umowę zlecenia lub inną umowę o świadczeniu usług, pod warunkiem, że osoba ta nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu przysługuje świadczenie postojowe.
Świadczenie wynosi 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę obowiązującego w 2020 r.,
chyba że:
- wysokość przychodu z tytułu umów cywilnoprawnych w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku wynosi mniej niż 50% minimalnego wynagrodzenia – wtedy świadczenie odpowiada sumie tego przychodu,
- osoba korzysta ze zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106). – wtedy świadczenie wynosi 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Świadczenie przysługuje jeżeli:
- w następstwie wystąpienia koronawirusa doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna;
- osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą:
- nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc i nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;
- zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r. oraz przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
- osoba wykonująca umowę cywilnoprawną:
- umowa została zawarta przed dniem 01 lutego 2020 r.,
- przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Wniosek należy złożyć do ZUS (osoba wykonująca umowę cywilnoprawną składa wniosek za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego). Wniosek zawiera:
- dane osoby uprawnionej: imię i nazwisko, numer PESEL, a jeżeli nie nadano tego numeru, serię i numer dowodu osobistego lub numer paszportu – w przypadku osób, o których mowa w art. numer NIP, a jeżeli nie nadano tego numeru, numery PESEL i REGON., adres do korespondencji, nazwę skróconą płatnika składek,
- wskazanie rachunku płatniczego osoby uprawnionej prowadzonego w kraju lub wydanego w kraju instrumentu płatniczego;>/li>
- dane odpowiednio zleceniodawcy albo zamawiającego za pośrednictwemktórego składany jest wniosek.
- oświadczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą./li>
Dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności samozatrudnionych
Wysokość świadczenia:
- od 30 % – 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie,
- od 50% – 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie,
- od 80% – 90 % kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie.
Zwolnienie ze składek samo zatrudnionych
Zwolnienie nieopłaconych należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r.
Aby skorzystać ze zwolnienia przedsiębiorca musi spełniać warunki:
- prowadzenie działalności przed 1 lutego 2020 r.,
- przychód z prowadzonej działalności w pierwszym miesiącu za który jest składany wniosek nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.
Wniosek o zwolnienie nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r.