Sprawy rozwodowe zazwyczaj wiążą się z koniecznością ustalenia podziału majątku wspólnego małżonków. Samo zakończenie sprawy rozwodowej nie oznacza bowiem ostatecznego zakończenia wszelkich spraw małżeńskich, w sensie faktycznym, jeśli strony posiadają wspólny dom, samochody, firmy, działki i konta bankowe, czy też inny majątek. Co mówi prawo o takich sytuacjach? W jaki sposób można działać? Czy w tej sprawie można zwrócić się do adwokata?
Założenie osobnej sprawy dotyczącej podziału majątku wspólnego
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może zostać ustalony przez sąd już podczas rozprawy rozwodowej i orzeczony w wyroku rozwodowym. Istnieją jednak warunki jakie muszą zostać spełnione, by sąd uczynił to w wyroku rozwodowym. Pierwszym z nich jest złożenie stosownego wniosku przez jednego z małżonków, a drugim jest stwierdzenie, że rozpatrzenie wniosku nie spowoduje zbytniej zwłoki w wydaniu wyroku rozwodowego. W praktyce orzeczniczej, sądy rodzinne bardzo rzadko decydują się na prowadzenie sprawy o podział majątku wspólnego małżonków w ramach sprawy rozwodowej. Wnioski takie są rozpatrywane wyjątkowo, najczęściej w przypadku zgodnego wniosku obu stron postępowania. Dlatego też byli małżonkowie zakładają osobną sprawę o podział majątku wspólnego.
Kiedy można o taki podział wystąpić? Czym jest majątek wspólny?
Jeśli nie zostało to inaczej ustalone, to z reguły wszystkie zarobki małżonków oraz to, co zostało przez nich nabyte po ślubie jest majątkiem wspólnym. Udziały w nim, jakie przypadają na każdą ze stron są domniemywane jako równe. W związku z tym jedna ze stron bez zgody drugiej nie może samodzielnie nim rozporządzać. Inaczej jest w przypadku wspólności rozszerzonej lub rozdzielności majątkowej, natomiast w dzisiejszym artykule nie poruszamy kwestii ich podziału.
Podział majątku wspólnego po rozwodzie z chwilą zawarcia związku małżeńskiego rozpoczyna się również wspólność ustawowa małżonków. Bez rozwodu (a więc bez ustania wspólności ustawowej małżeńskiej) nie można założyć sprawy o podział majątku wspólnego. Alternatywą w tym przypadku jest zawarcie umowy, która ustanowi rozdzielność majątkową – równo, po połowie dla każdej ze stron.
Natomiast po rozwodzie podziału można dokonać na dwa sposoby:
- u notariusza poprzez zawarcie stosownej umowy; tylko w przypadku zgodności małżonków,
- poprzez założenie sprawy sądowej; w tym przypadku można skorzystać z pomocy adwokata.
Strony muszą ustalić, czy chcą sprzedać wszystko i podzielić się zyskami, czy postawić na inne rozwiązania. A są nimi:
- przekazanie konkretnego przedmiotu wybranej osobie (na przykład dom stanie się własnością wyłącznie z jednego małżonków, a samochody drugiego; gotówka i oszczędności mogą być podzielone na pół),
- rozdzielenie składników majątku z koniecznością spłaty jednej ze stron (na przykład mąż staje się jedynym właścicielem firmy, ale musi spłacić udziały żony).
Pomoc adwokata może okazać się przydatna podczas rozprawy, a także w określeniu, jakie wyjście z sytuacji będzie najkorzystniejsze oraz w załatwianiu wszelkich formalności.