Alimenty

Obowiązek alimentacyjny zazwyczaj ciąży na rodzicu bądź też obojgu rodzicach wobec dzieci małoletnich, jak i pełnoletnich (gdy nadal się uczą bądź też w wyniku np. choroby nie są w stanie samodzielnie się utrzymać). W uzasadnionych sytuacjach alimenty należą się również byłemu małżonkowi, a także rodzicom.

Alimenty dla dziecka

Utrzymanie dziecka do czasu osiągnięcia przez nie pełnoletniości bądź też zakończenia nauki jest obowiązkiem każdego rodzica. Środki mogą być przekazywane dobrowolnie na podstawie indywidualnych ustaleń bądź też na podstawie wyroku sądowego. Obowiązek alimentacyjny jest rozstrzygany przez sąd m.in. podczas sprawy rozwodowej. W każdej chwili można też wystąpić do sądu z wnioskiem o przyznanie bądź podwyższenie świadczeń alimentacyjnych. Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje też sytuacje, w których można ubiegać się o alimenty na rzecz dziecka od jego dziadków.

Alimenty dla byłego małżonka

Jeśli w wyniku rozwodu sytuacja materialna małżonka ulega znacznemu pogorszeniu (i popada on w niedostatek nie ze swojej winy) i nie jest on wyłącznym winnym rozkładu pożycia małżeńskiego, może on dochodzić roszczeń finansowych od byłego partnera. W takiej sytuacji sąd bierze pod uwagę nie tylko możliwości zarobkowe pozwanego, ale też porównuje aktualną sytuację finansową małżonka zgłaszającego roszczenia alimentacyjne z sytuacją sprzed rozwodu – celem oceny, czy roszczenia są zasadne i niedostatek wynika rzeczywiście z rozwiązania małżeństwa.

Alimenty od dziecka

W niektórych okolicznościach kodeks rodzinny i opiekuńczy uwzględnia prawo rodziców do otrzymania alimentów od dorosłych dzieci. Mowa o sytuacjach, gdy rodzic żyje w niedostatku i nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić podstawowych potrzeb życiowych, a możliwości zarobkowe jego dzieci pozwalają na pomoc finansową. Osoba zobowiązana do płacenia alimentów na rzecz rodzica/rodziców może uchylić się od tego obowiązku, jeśli zasądzenie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Alimenty od krewnych

Do płacenia alimentów mogą zostać zobowiązani krewni w linii prostej (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, dzieci, wnuki, prawnuki) oraz rodzeństwo (także przyrodnie). Obowiązuje przy tym zasada, że w pierwszej kolejności obowiązkiem alimentacyjnym obciążeni zostają zstępni, a potem wstępni oraz rodzeństwo.

Należy jednak pamiętać, że roszczenia takie mogą skierować wyłącznie osoby żyjące w niedostatku, a zakres świadczeń alimentacyjnych zależy zarówno od możliwości finansowych zobowiązanego, jak i od usprawiedliwionych potrzeb osoby ubiegającej się o alimenty.