Każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje swoboda w zakresie podejmowania zatrudnienia. Zarówno pracownik, jak i pracodawca mają obowiązki oraz przywileje, które szczegółowo określa prawo pracy. Poniższe porady przedstawiają najważniejsze prawa, którymi dysponuje każda osoba zatrudniona oraz metody uzyskania pomocy w wypadku, gdy dojdzie do ich naruszenia.
5 najważniejszych praw pracownika
Każda osoba zatrudniona na umowę o pracę ma określone w przepisach prawnych przywileje. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć:
- przejrzysty i konkretny zakres obowiązków, określony w sposób niebudzący wątpliwości — ze wskazaniem miejsca, czasu oraz wymiaru godzin, w których powinny być wykonywane,
- godziwe wynagrodzenie, które odpowiada zakresowi wykonywanych zadań, wypłacane w stałym terminie raz w miesiącu,
- brak dyskryminacji ze względu na wiek, płeć, przynależność religijną, orientację seksualną, narodowość, pochodzenie czy poglądy polityczne — zarówno w zakresie zatrudnienia, jak i ustalania wysokości wynagrodzenia, warunków awansu czy dostępu do szkoleń,
- wypoczynek – czyli korzystanie z płatnego urlopu oraz z nieprzerwanego odpoczynku w liczbie 11 godzin na dobę oraz 35 godzin w tygodniu,
- bezpieczne i higieniczne warunki pracy – zgodne nie tylko z przepisami prawnymi, lecz także z nakazami, decyzjami i zarządzeniami wydanymi przez stosowne organy.
Za łamanie powyższych praw przez pracodawcę grozi kara grzywny lub nawet ograniczenia wolności. Korzystanie z porad prawnych udzielanych przez radców i adwokatów może być zatem przydatne zarówno dla osób zatrudnionych, jak i zatrudniających.
Adwokaci i radcowie prawni – jak mogą pomóc w sytuacjach łamania praw pracowników?
Gdy pracownik czuje, że jego prawa są łamane, może skorzystać z porady radcy prawnego lub adwokata, która pomoże mu dokładnie zrozumieć jego sytuację. Jeśli nie jest pewien, czy pracodawca dokonuje nadużyć, dobrym rozwiązaniem może być skorzystanie z konsultacji, których udziela radca prawny. Prawo pracy to dziedzina, w której porad może udzielać również adwokat, który pomoże w przeanalizowaniu potencjalnych nadużyć, a także może reprezentować pracownika w trakcie sporu sądowego.
Jakie kroki podjąć w przypadku naruszenia praw pracowniczych?
Jeśli pracownik zauważy, że jego prawa są naruszane, powinien w pierwszej kolejności zgłosić problem bezpośrednio do pracodawcy lub działu kadr. Często problem może być rozwiązany na poziomie wewnętrznym, bez konieczności angażowania zewnętrznych organów. Jeśli jednak pracodawca nie podejmie odpowiednich działań, pracownik ma prawo zgłosić naruszenie do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Inspektorzy PIP mają uprawnienia do przeprowadzenia kontroli w miejscu pracy i nałożenia kar na pracodawcę za łamanie przepisów prawa pracy.
Wsparcie prawne w sporach pracowniczych
W przypadku bardziej skomplikowanych sporów, takich jak mobbing, dyskryminacja czy nieuzasadnione zwolnienie, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej. Adwokaci i radcowie prawni specjalizujący się w prawie pracy mogą pomóc w przygotowaniu niezbędnych dokumentów, takich jak pozwy czy wnioski do sądu pracy. Mogą również reprezentować pracownika w trakcie postępowania sądowego, co zwiększa szanse na pozytywne rozstrzygnięcie sprawy. Warto pamiętać, że korzystanie z usług prawnika może być kluczowe dla skutecznego dochodzenia swoich praw i uzyskania należnych odszkodowań.
