Podział majątku wspólnego małżonków to jeden z najtrudniejszych elementów, z jakimi spotykają się małżonkowie podczas rozwodu lub separacji. Majątek wspólny powstaje automatycznie, jeśli małżonkowie nie podpisali przed ślubem intercyzy – czyli umowy o rozdzielności majątkowej. Wówczas obowiązuje ich ustawowy ustrój majątkowy, który oznacza, że wszystkie dobra nabyte w trakcie trwania małżeństwa wchodzą do wspólnego majątku i podlegają podziałowi. Co ważne, podział ten może nastąpić zarówno w trakcie małżeństwa, podczas rozwodu, jak i po jego orzeczeniu.
Czym jest majątek wspólny?
Majątek wspólny obejmuje wszystkie dobra materialne i prawa majątkowe nabyte przez małżonków w czasie trwania małżeństwa. Są to między innymi:
- nieruchomości (domy, mieszkania, działki),
- oszczędności zgromadzone na kontach bankowych,
- samochody i inne pojazdy,
- sprzęt domowy i RTV/AGD,
- inwestycje, akcje i udziały w spółkach.
Wszystko, co zostało nabyte wspólnie po zawarciu małżeństwa, należy do obojga małżonków i podlega podziałowi. Co istotne, małżonkowie mają równy udział w majątku wspólnym, niezależnie od tego, który z nich faktycznie nabywał dobra, z wyjątkiem sytuacji, gdy sąd ustalił nierówne udziały w majątku.
Co nie wchodzi do majątku wspólnego?
Nie wszystkie przedmioty i prawa, którymi dysponują małżonkowie, podlegają podziałowi. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
- przedmioty nabyte przed zawarciem małżeństwa,
przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, - prawa autorskie, prawa pokrewne oraz przedmioty służące zaspokojeniu osobistych potrzeb (np. okulary),
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania czy zadośćuczynienia.
Te elementy nie wchodzą w skład majątku wspólnego, co oznacza, że nie mogą być dzielone pomiędzy małżonków po rozwodzie.
Jak przebiega podział majątku?
Podział majątku może zostać dokonany w dwojaki sposób:
- Umownie – jeżeli małżonkowie są w stanie osiągnąć porozumienie, mogą podzielić majątek na mocy umowy sporządzonej przed notariuszem. Takie rozwiązanie jest szybsze, mniej kosztowne i pozwala uniknąć długotrwałych postępowań sądowych.
- Sądowo – w sytuacji, gdy małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia, konieczne jest skierowanie sprawy do sądu. Wniosek o podział majątku może być złożony zarówno w trakcie rozwodu, jak i po jego orzeczeniu. Sąd zasadniczo dąży do równego podziału majątku, jednakże każda ze stron może wnioskować o ustalenie nierównych udziałów, jeśli wykaże, że jedna ze stron w większym stopniu przyczyniła się do powstania majątku wspólnego.
Jakie są formy podziału majątku?
Podział majątku wspólnego może nastąpić na trzy sposoby:
- Podział fizyczny – oznacza przyznanie konkretnych przedmiotów każdemu z małżonków, np. jeden z małżonków otrzymuje mieszkanie, a drugi samochód i oszczędności.
- Przyznanie rzeczy jednemu małżonkowi z obowiązkiem spłaty – jedna strona otrzymuje określone dobra, a w zamian jest zobowiązana spłacić drugą stronę.
- Sprzedaż majątku i podział uzyskanych środków – jeżeli strony nie są w stanie uzgodnić podziału, sąd może zarządzić sprzedaż majątku, a uzyskane pieniądze zostaną podzielone pomiędzy małżonków.
Czy możliwe jest nierówne rozdzielenie majątku?
Choć zasada równego podziału jest podstawowa, istnieje możliwość ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Aby do tego doszło, sąd musi ustalić dwie przesłanki: ważne powody oraz różny stopień przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego. Przykładem może być sytuacja, gdy jedno z małżonków całkowicie zaniedbywało pracę zarobkową i obowiązki rodzinne, co może być podstawą do żądania nierównego podziału.
Podział majątku a pomoc prawna
Podział majątku, zwłaszcza jeśli dotyczy dużych i zróżnicowanych składników majątkowych, bywa skomplikowany. W takim przypadku pomoc prawnika może okazać się nieoceniona. Adwokat pomoże w przygotowaniu dokumentów, strategii procesowej oraz będzie reprezentować interesy klienta w sądzie lub podczas negocjacji przedsądowych. Pomoc prawna jest również niezbędna w sytuacji, gdy konieczne jest uzasadnienie nierównego podziału majątku.
Jeżeli stoisz przed wyzwaniem podziału majątku wspólnego, warto rozważyć wsparcie doświadczonego adwokata, aby zapewnić sobie sprawiedliwy i zgodny z prawem podział zgromadzonych w trakcie małżeństwa dóbr. Adwokaci z naszej kancelarii udzielają porad prawnych oraz reprezentują klientów w sprawach związanych z podziałem majątku.
Wpis powyższy dostarcza ogólnych informacji na temat podziału majątku wspólnego byłych małżonków i jego możliwych form. Pamiętaj, że każda sprawa jest inna i warto skonsultować się z adwokatem specjalizującym się w sprawach rozwodowych, aby uzyskać pomoc dostosowaną do indywidualnej sytuacji.
