Jak liczymy terminy w postępowaniu cywilnym?

Adwokat Domek - rodzaje terminów procesowych

Znajomość zasad obliczania terminów procesowych jest niezwykle istotna w każdej sprawie sądowej. Wszelkie działania procesowe, takie jak składanie apelacji, zażaleń czy innych pism procesowych, muszą być podjęte w ściśle określonym czasie. Niedotrzymanie tych terminów może prowadzić do odrzucenia wniosku lub utraty możliwości odwołania się od decyzji sądu. Niekiedy realizacja należnych uprawnień, uzyskanie spadku, zachowku czy odszkodowania będzie uzależnione od tego, czy roszczenie zostało złożone w odpowiednim czasie.

Zastanawiasz się, jak prawidłowo obliczać terminy w procedurze cywilnej? W niniejszym artykule poznasz odpowiedzi na nurtujące Cię pytania.

Rodzaje terminów procesowych

Terminy ustawowe – Czas trwania terminów ustawowych oraz moment ich rozpoczęcia jest precyzyjnie określony w przepisach prawa, a ich uchybienie skutkuje bezskutecznością danych czynności procesowych. Co istotne, terminy te nie mogą być skracane ani przedłużane przez sąd. Przykładem może być termin na wniesienie apelacji, który wynosi dwa tygodnie i zaczyna biec od momentu doręczenia stronie wyroku wraz z uzasadnieniem.

Terminy sądowe – Są to terminy wyznaczone przez organy procesowe albo egzekucyjne. Terminy sądowe zaczynają swój bieg od momentu ogłoszenia postanowienia lub zarządzenia lub z chwilą ich doręczenia w sytuacji, gdy przepisy wymagają pisemnego powiadomienia strony. Jako przykład można wskazać termin na złożenie dokumentów będących dowodem w sprawie bądź wniesienie odpowiedzi na pozew.

Adwokat Domek - terminy w postępowaniu cywilnym
Adwokat Domek – terminy w postępowaniu cywilnym

Zasady obliczania biegu terminów w postępowaniu cywilnym

Termin oznaczony w dniach – Termin wyrażony w dniach kończy się wraz z upływem ostatniego dnia, czyli wraz z nadejściem północy. Przy obliczaniu takiego terminu nie bierze się pod uwagę dnia, w którym miało miejsce zdarzenie rozpoczynające bieg terminu, np. zobowiązanie do złożenia wniosków dowodowych w okresie 7 dni otrzymane dnia 16.12.2024 r. liczone jest od dnia następnego, tj. 17.12.2024 r., a więc termin upływa z końcem siódmego dnia, czyli 23.12.2024 r. o godz. 24:00.

Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach – Bieg terminu ustalonego w tygodniach, miesiącach lub latach zaczyna się od dnia, w którym miało miejsce zdarzenie wyznaczające początek tego terminu, natomiast kończy się z upływem dnia, który odpowiada swą nazwą lub datą początkowemu dniowi terminu. Jako przykład można wskazać doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem w poniedziałek 16.12.2024 r. – w takiej sytuacji końcowym terminem do złożenia apelacji będzie poniedziałek 30.12.2024 r., bowiem czas na złożenie apelacji to dwa tygodnie.

Kodeks cywilny przewiduje istotny wyjątek od zasady, że termin określony w tygodniach, miesiącach lub latach upływa z końcem danego dnia. Wyjątek ten dotyczy ustalania wieku osoby fizycznej – w takim przypadku termin kończy się z początkiem ostatniego dnia, czyli wraz z rozpoczęciem dnia urodzin.

Możliwe, że zastanawiasz się, co się dzieje, gdy ostatni dzień terminu procesowego przypada na dzień ustawowo wolny od pracy lub na sobotę. W niniejszej sytuacji termin kończy się następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą (art. 115 k.c.). Przesunięcie terminu na najbliższy dzień roboczy oznacza, że zakończy się on wraz z końcem tego dnia.

Dniami wolnymi od pracy wedle ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy są:

● 1 stycznia – Nowy Rok,
● 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
● pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
● drugi dzień Wielkiej Nocy,
● 1 maja – Święto Państwowe,
● 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
● pierwszy dzień Zielonych Świątek,
● dzień Bożego Ciała,
● 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
● 1 listopada – Wszystkich Świętych,
● 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
● 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
● 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia;
● niedziele.


Co istotne, przy obliczaniu terminów należy uwzględniać wszystkie dni tygodnia, w tym weekendy. Często w społeczeństwie panuje błędne przekonanie, iż należy brać pod uwagę tylko dni robocze.

Adwokat Domek - Jak liczymy terminy w postępowaniu cywilnym?
Adwokat Domek – Jak liczymy terminy w postępowaniu cywilnym?

Zachowanie terminu

Pismo procesowe uznaje się za złożone w terminie nie tylko wtedy, gdy zostanie dostarczone do sądu przed upływem terminu, ale także gdy zostanie wysłane z zachowaniem terminu za pośrednictwem poczty operatora wyznaczonego (obecnie jest to Poczta Polska).

Pomoc prawna

Przeczytaj też inne artykuły

NAPISZ DO NAS